Rodzaje tworzyw sztucznych wykorzystywanych przy kontakcie z żywnością, możemy podzielić na 7 kategorii. Każde z nich ma nieco odmienne właściwości i może charakteryzować się mniejszym bądź większym bezpieczeństwem zarówno dla zdrowia, jak i środowiska. Na szczęście regulacje prawne wymagają na producentach, aby oznaczenia plastiku znajdowały się na każdym opakowaniu, w którym jest bądź będzie przechowywana żywność.
Oznaczenia na pojemnikach plastikowych mogą zawierać także informacje na temat tego, jak się z nimi obchodzić. Może to dotyczyć sposobu ich mycia czy temperatury, w jakich można je używać. Cenne mogą się okazać także informacje, czy dany pojemnik jest wolny od szkodliwych związków BPA. Z tego względu, warto zapoznać się z informacjami na temat potencjalnych produktów, z którymi mamy pośredni bądź bezpośredni kontakt.
Oznaczenia tworzyw sztucznych na opakowaniach
PET (politereftalan etylenu)
Pierwsze oznaczenie plastiku, które kryje się pod nazwą PET, z pewnością jest znane każdemu z Was. Według danych statystycznych jest to jedno z najczęściej wykorzystywanych tworzyw sztucznych. Używa się go przede wszystkim, przy wytwarzaniu produktów jednorazowego użytku takich jak: butelki, kubki, sztućce, talerzyki oraz różnego rodzaju włókien syntetycznych (np. do produkcji polaru). Przeprowadzone przez naukowców badania wykazują występowania w niektórych opakowaniach PET ksenoestrogenów – związków chemicznych, które mogą mieć niekorzystny wpływ na naszą gospodarkę hormonalną. Ich działanie, zbliżone jest do działania estrogenów. Mimo to ten rodzaj plastiku wykorzystuje się powszechnie do kontaktu z żywnością. Opakowań tego typu nie powinno się używać wielokrotnie ani poddawać działaniu promieni słonecznych. Słońce w kontakcie z opakowaniami typu PET może powodować wydzielanie groźnych dla naszego zdrowia substancji.
HDPE (polietylen wysokiej gęstości)
Śmiało możemy go uznać za najbezpieczniejszy rodzaj plastiku, w którym możemy przechowywać żywność. Jest on powszechnie stosowany w produkcji: butelek na mleko, pojemników na żywność czy folii spożywczej. Oprócz zastosowań czysto spożywczych stosuje się go także przy produkcji pojemników na odpady, akcesoriów medycznych, nart, żagli, opakowań na środki chemiczne czy nawet rur. Warto podkreślić, że wykonane z niego opakowania, nadają się do ponownego użytku.
PVC (polichlorek winylu)
Używanie tego rodzaju tworzywa sztucznego przemyśle spożywczym jest ograniczone do niezbędnego minimum. Polichlorek winylu jest szkodliwy dla zdrowia. W procesie spalania może wydzielać dioksyny. Są to związki chemiczne, których szkodliwość dla zdrowia może przewyższać nawet Cyjanek Potasu. Materiał ten stosuje się głównie w przemyśle, przy wytwarzaniu:
- Akcesoriów medycznych (strzykawki, kroplówki)
- Płyt podłogowych
- Płyt gramofonowych
- Elektroizolacji
- Opakowań do przechowywania produktów niespożywczych
LPDE (polietylen niskiej gęstości)
Ten rodzaj tworzywa również jak HDPE i PP, wykorzystywany jest głównie w przemyśle spożywczym oraz medycznym. Choć często znajduje też zastosowanie przy produkcji elektroizolacji, płyt oraz różnych włókien sztucznych. Charakteryzuje się nieco mniejszym stopniem bezpieczeństw dla naszego zdrowia niż HDPE i PP. Jest to spowodowane jego mniejszą gęstością. Choć i tak bezpieczeństwo płynące z jego użytkowania jest stosunkowo wysokie. Asortyment wykonany z tego materiału może być używany wielokrotnie. Najpopularniejsze produkty, przy produkcji których jest wykorzystywany to: opakowania na keczup i musztardę, torebki foliowe, folia spożywcza.
PP (polipropylen)
PP jak i HDPE to zdecydowana czołówka, jeżeli chodzi o bezpieczeństwo płynące z użytkowania tworzyw sztucznych. Polipropylen zachowuje całkowitą obojętność fizjologiczną, pod warunkiem niepodgrzewania go do wysokich temperatur. Często stosowany przy produkcji różnego rodzaju opakowań na żywność. Znajduje też zastosowanie w produkcji rur, elektroizolacji, profili, płyt, folii czy włókien syntetycznych. Przykładowe produkty, przy których możemy go znaleźć to: kubek na jogurt, pudełka na masło bądź margarynę, zakrętki do butelek.
PS (polistyren)
Ten rodzaj tworzywa sztucznego, najczęściej występuje w formie styropianu. Jest powszechnie uznawany za najbardziej toksyczny rodzaj plastiku, który można wybrać w przemyśle spożywczym. Powinno się go możliwie unikać. Jeżeli jednak już go używamy, nie zaleca się wykorzystywać go wielokrotnie oraz przechowywania w nim tłuszczy. Często wykonane są z niego styropianowe jednorazowe kubki bądź przykrywki do nich, pojemniki na jedzenie na wynos lub jednorazowa zastawa stołowa.
Inne, pozostałe plastiki
Wszystkie pozostałe oznaczenia plastiku symbolizują jego rodzaj, który można uznać za potencjalnie niebezpieczne dla naszego zdrowia i nie powinniśmy go używać (choć są też wyjątki, o czym będzie zaraz). Często można w nich znaleźć bardzo niebezpieczny dla naszego zdrowia bisfentol (BPA). Jest to związek chemiczny, który może mieć bardzo niekorzystny wpływ na nasze zdrowie. Udowodniono, że przyczynia on się do powstawania różnych chorób układu nerwowego i hormonalnego jak: depresja, schizofrenia czy choroba Alzheimera. Choć niestety często można go spotkać nawet w produktach przeznaczonych dla dzieci. Jest to bardzo kontrowersyjny temat i przyczynia się do wielu dyskusji, na całym świecie.
Są tu jednak wyjątki od reguły. Tworzywa sztuczne z tej kategorii, mogą być oznaczone specjalnym znaczkiem „BPA FREE” bądź „BPA 0%”. Wtedy możemy je bezpiecznie używać do zastosowań spożywczych, choć nie zaleca się ich podgrzewania ani wielokrotnego użytku. Chyba że w przypadku pojemników oznaczonych tym ordzajem plastiku, występują równocześnie oznaczenia, które informują nas o możliwości wielokrotnego użytku oraz jego podgrzewania.
Oznaczenia na naczyniach plastikowych dotyczące zastosowania
Powyższe oznaczenia dotyczą głównie tego, z jakiego materiału został wykonany dany produkt. Istnieje jednak jeszcze kolejna grupa oznaczeń. Informuje ona nas o tym, w jaki sposób możemy bezpiecznie obchodzić się, z danym plastikowym produktem. Warto znać te symbole na opakowaniach plastikowych, ponieważ mówią nam one o sposobie ich czyszczenia, przechowywania żywności i obróbki termicznej.
Tworzywa sztuczne dopuszczone do kontaktu z żywnością
Oznaczenia tworzyw sztucznych na opakowaniach przedstawiające pierwszą ikonkę, to chyba coś, czego powinniśmy szukać w pierwszej kolejności na wszelkiego rodzaju pojemnikach. Na symbolu widzimy narysowany kieliszek i widelec. Oznacza to, że produkty wykonane z tworzyw sztucznych i oznaczone tym konkretnym znakiem, może bezpiecznie służyć do przechowywania żywności.
BPA Free
W wolnym tłumaczeniu „Wolne od BPA”. Produkty oznaczone tym symbolem, nie posiadają w swoim składzie szkodliwego związku ” Bisfenol A „. Oznaczenie to, możemy znaleźć na coraz większej ilości produktów.
Można myć w zmywarce
Trzecią ikonę można znaleźć na produktach, które można bezpiecznie myć w zmywarce. Najczęściej znajduje się na asortymencie, który jest również przeznaczony do kontaktu z żywnością.
Symbol mikrofalówki
Oznaczenie umieszczane na pojemnikach, w których możemy bezpiecznie podgrzewać żywność w kuchence mikrofalowej (nie dotyczy funkcji grilla). Nie zaleca się umieszczania w kuchence mikrofalowej szczelnie zamkniętych pojemników. Powstające wewnątrz niego ciśnienie, może doprowadzić do jego gwałtownego otwarcia.
Symbol piekarnika
Żywność w pojemnikach oznaczonych tym symbolem, możemy podgrzewać w piekarniku bądź kuchence mikrofalowej z włączoną funkcją grilla. Tu również nie zaleca się podgrzewania w szczelnie zamkniętym pojemniku.
Zakres temperatur
Ikona ta prezentuje zakres temperatur, w którym możemy korzystać z naszego pojemnika, przetrzymywać i podgrzewać w nim żywność. Ma to duże znaczenie w przypadku tworzyw sztucznych, ponieważ temperatury różniące się od podanych na konkretnym pojemniku, mogą wpływać na wydzielanie się różnych toksycznych substancji.
Symbol śnieżynki
Oznacza on, że pojemnik z tym oznaczeniem może być przechowywany w ujemnych temperaturach. Warto kierować się tym symbolem, jeżeli chcemy używać dany pojemnik do przechowywania żywności w zamrażaniu.
To już wszystkie najważniejsze symbole, jakie możecie znaleźć na pojemnikach wykonanych z tworzyw sztucznych. Mamy nadzieję, że artykuł ten ułatwi Wam świadome wybory konsumencie, oraz bezpieczne dla zdrowia korzystanie z tworzyw sztucznych.